Paul Scheffer in Antwerpen
Nieuwe commentaar toevoegenMaandagavond was ik op de lezing van de Nederlandse auteur Paul Scheffer in Borgerhout. Op uitnodiging van de Federatie voor Marokkaanse Verenigingen woonden zo’n 130 mensen zijn lezing bij, op basis van zijn laatste boek ‘Het land van aankomst’. Gisterenavond ging Scheffer spreken voor de Antwerpse SP.a, een lezing die enkel op uitnodiging toegankelijk was. Wie Scheffers standpunt over het hoofddoekenverbod kent, kan zich indenken dat de Antwerpse SP.a liever debatteert over integratie achter gesloten deuren, kwestie van de verdeeldheid binnenskamers te houden. En ondertussen verwijzen ook liberalen waarderend naar zijn boek, in debatten, of in de bespreking van Dirk Verhofstadt.
Eind deze maand is Scheffer te gast op Groen! Licht, een open debatmoment voor groenen en progressieven. Die brede waardering zegt zowel iets over Scheffers boek en aanpak als over het heersende debat.
Om te beginnen is het één van de sterkste boeken over diversiteit in de lage landen van de laatste jaren. Kritisch voor autochtonen en allochtonen, iedereen confronterend met vooroordelen en taboes. Ook al ben je het niet met alle oplossingen eens – zoals zijn voorstellen tot beperking van de sociale zekerheid in tijden van migratie – zijn analyse is helder, confronterend en prikkelend.
Inhoudelijk lukt Scheffer er ook in om een synthesewerk te schrijven dat in zeer uiteenlopende ideologische stromingen als richtinggevend wordt gezien. Hij vertrekt van de liberale waarden van verlichting en pluralisme in een open samenleving. Hij integreert een emanciperend denken vanuit zijn sociaal-democratische achtergrond. Hij verwerpt een doorgeslagen individualisme en pleit voor een hernieuwd ‘wij’ en een hernieuwd burgerschap, maar wil individuen tegelijk verlossen uit vormen van groepsdenken dat gevangen houdt. Hij staat open voor de groeiende migratiestromen in de wereld, maar wil wel een beleid om ze beter te sturen.
Laat me één citaat geven. “De bevolking van de grote steden wordt steeds meer een afspiegeling van alle continenten. (…) Dat is in alle opzichten een unieke ervaring, die uit de aard der zaak voor genoeg botsingen zorgt en een onzekerheid heeft uitgelokt over wat de samenleving te midden van alle wirwar nog bijeenhoudt” “De migranten hebben onbedoeld een verlegenheid zichtbaar gemaakt. Want de vraag naar hun inburgering is uitgemond in een zoektocht naar eigentijds burgerschap.” “Integratie dwingt aan alle kanten tot zelfonderzoek. (…) Niet het relativeren, maar het markeren van burgerschap moet het uitgangspunt zijn in tijden van immigratie.” (p. 401)
Het boek is het lezen meer dan waard. Scheffer bezig horen ook, voor al wie mee wil zoeken naar eigentijdse manieren om onze samenleving aan te passen aan de migratieprocessen van de 21ste eeuw. Iedere dag worden onze steden meer kosmopolitisch. Hoe gaan we daar als progressieven mee om? Op zaterdag 26 april 2008 kan je Scheffer in debat horen op Groen! Licht. Een absolute aanrader!